4 Nisan 1967 tarihinde başkent Ankara’da dünyaya gelen Ali Babacan, ilk ve orta dereceli eğitimini birincilikle tamamladığı Ankara TED Koleji’nde aldı. Liseden mezun olmasının ardından kazandığı Orta Doğu Teknik Üniversitesi Endüstri Mühendisliği bölümünden de 1989 yılında birincilik derecesi ile mezun oldu.
Sadece iyi derecede İngilizce bilen yüksek lisans ve doktora öğrencilerine verilen Fulbright bursu ile 1990 yılında gittiği Amerika’da, Northwestern Üniversitesi’nin İşletme branşında yüksek lisans eğitimi gördü. Yüksek lisans eğitimini tamamlamasının ardından 1992 yılında finans sektöründe makam sahibi olmuş, üst düzey yöneticilerin danışmanlığını yapmaya başladı. 1994 yılında memleketi Ankara’ya dönen Ali Babacan, kariyerine özel sektörde devam etti.
2001 yılında kurulan Adalet ve Kalkınma Partisi’nin kurucularından biri olan Ali Babacan, o yıl aynı zamanda AK Parti’nin Merkez Karar Yönetim Kurulu üyelerinden oldu. 18 Kasım 2002 tarihi itibariyle Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı olarak Masum Türker’den koltuğu devralan Ali Babacan, 29 Ağustos 2007 tarihinde Abdullah Gül’ün yerine Dışişleri Bakanı olarak atandı. 1 Mayıs 2009’a kadar Dışişleri Bakanı olarak görev yapan Babacan, yapılan kabine değişikliğinde koltuğunu Ahmet Davutoğlu’na devretmiştir. 2009 yılından bu yana dek Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın yardımcısı konumunda görev yapmaktadır.
Çok iyi İngilizce bilen Ali Babacan, Zeynep Babacan ile evli olup, üç çocuk babasıdır.